Futbol niezwyczajnych dni – sport w okupowanej Warszawie
Tagi:
Aleksander Domański | Andrzej Marat | Christopher Lash | dom spotkań z historią | dr Robert Gawkowski | Franciszek Rapacki | futbol | Futbol niezwyczajnych dni | Kamil Czarzasty | Marcin Michalski | okupacja | piłka nożna | serduszko dla dzieci | sport w okupowanej Warszawie | Wacław Marat | Witold Kieraś
Wystawa prezentuje mało znany wątek z życia codziennego Warszawy w latach II wojny światowej. Rzecz dotyczy sportu, którego uprawiania w zorganizowany sposób zakazali okupanci.
Nie bacząc na zakazy, grupa warszawiaków zafascynowanych futbolem stworzyła system konspiracyjnych rozgrywek piłkarskich, w których wzięło udział kilkadziesiąt warszawskich i podmiejskich drużyn. Polska była jedynym krajem, w którym tego typu rozgrywki miały miejsce.
The exhibition presents a relatively unexplored aspect of daily life in Warsaw during the Second World War. It focuses on sport which in all its organised forms was banned by the Polish capital’s German occupants. Despite this prohibition a group of football fanatics created a network of underground football competitions in which dozens of Warsaw teams competed enthusiastically. Poland was the only country in Nazi occupied Europe where such a network existed.
Wystawę zrealizował zespół w składzie: Kamil Czarzasty, Aleksander Domański, dr Robert Gawkowski, Witold Kieraś, Andrzej Marat, Marcin Michalski, Franciszek Rapacki
Tłumaczenie: Christopher Lash
Opracowanie plastyczne: Wacław Marat
Zdzisław Sosnowski
Zdzisław Sosnowski (ur. 1924) – przedstawiciel wielopokoleniowej warszawskiej rodziny, przedwojenny mieszkaniec Muranowa, obserwator meczów drużyn polskich i żydowskich, karierę bramkarza rozpoczynał w 1937 roku w klubie „Fort Bema”. Jako piłkarz rozgrywek konspiracyjnych bronił w wolskiej drużynie „Korony” Warszawa, a także krótko w drużynie fabrycznej Toebbensa. Przemycał do warszawskiego getta zboże, po dachach przy ul. Orlej wyprowadził z getta jedną z mieszkanek. Wysiedlony z włączonego do żydowskiej dzielnicy domu, przeżył końcówkę wojny na Pradze, ani na chwilę nie opuszczając stolicy.
Tuż po wojnie reprezentował barwy wolskiej „Warszawianki” powstałej z połączenia zespołów Korony i Wawelu. W 1946 roku w pierwszych powojennych rozgrywkach wywalczył z „Polonią” Warszawa Mistrzostwo Polski „na gruzach”. Później gracz Legii i znowu Polonii, z którą zdobył Puchar Polski. Trener, urzędnik, wciąż aktywny obserwator warszawskiego sportu. Mieszka na Woli niedaleko miejsca, gdzie znajdowało się jego przedwojenne mieszkanie.
Zdzisław Sosnowski (1924) comes from a family which has lived in Warsaw for many generations. Before the war he lived in the Warsaw area of Mokotów, where he watched many matches of both ethnic Polish and Jewish teams. His career as a goalkeeper started in 1937 when he began playing for the Fort Bema sports club. During the war he played underground football for Korona Warsaw and also for a short period for Toebbens’ factory side. Sosnowski smuggled grain into the ghetto and managed to help one female inhabitant escape via the roofs of Orla Street. After being expelled from his house which was incorporated into the ghetto, he survived until the end of the war on the other side of the Vistula in Praga.
After the war he initially played for Warszawianka which was reconstituted by merging the teams Korona and Wawel Warsaw. In 1946 he moved to Polonia Warsaw and helped them win the first post-war Polish championship. He later played for Legia Warsaw but then returned to Polonia with whom he won the Polish cup in 1952. A former football manager and public official, Sosnowski is still a keen observer of Warsaw sport. He lives in the Wola area very close to where he lived before the war broke out.
Bibliografia:
„Futbol dawnej Warszawy” Robert Gawkowski, Warszawa 2013
„Piłkarze z Konwiktorskiej. KS Polonia Warszawa 1942-1952” Tadeusz Morawski, Zbigniew Krakowiak
„Podziemny futbol 1939-1944” Juliusz Kulesza, Warszawa 2012
„Okupowanej Warszawy dzień powszedni” Tomasz Szarota, Warszawa 2010
„Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej 1939-1945” Bogdan Tuszyński, Warszawa 1999
„Zakazane gole. Futbol w okupowanej Warszawie” Juliusz Kulesza, Warszawa 2014
Copyright by Stowarzyszenie Serduszko dla Dzieci
